درحالیکه مسئولان وزارت بهداشت و نهادهای مختلف تولید واکسن کرونا در ایران تاکنون بارها و بارها اخبار متناقضی را در مورد آغاز تولید انبوه این واکسن و شروع واکسیناسیون عمومی منتشر کرده اند، هنوز هم هیچ زمان قابل استناد و قابل اعتمادی در مورد آغاز واکسیناسیون عمومی ایرانیان وجود ندارد.

به گزارش مرور نیوز، دی ماه سال گذشته بالاخره بعد از ماهها انتظار و وعده های مسئولان، واکسن ایرانی کرونا روی چند دواطلب آزمایش شد. بعد از آن بود که ماراتن شعارهای وزیر بهداشت و معاونان  آغاز شد . همان روزها بود که وزیر بهداشت اعلام کرد، اوایل سال ۱۴۰۰ با افتتاح خط تولید واکسن کرونا، واکسیسناسیون شهروندان آغاز خواهد شد. اما هنوز یکی – دو هفته از این ادعا نگذشته بود که مدیرعامل بنیاد برکت در گفتگویی اعلام کرد که واکسن کرونا تا اواخر فرودین ماه آماده نخواهد شد. 

چند هفته بعد اما خود وی اعلام کرد که واکسن کرونا در خردادماه آماده می شود! اما این پایان ماجرا نبود، بعد از آن نیز هم بسیاری دیگر از دست اندرکاران و هم نمکی ( وزیر بهداشت)، چند بار دیگر تاریخ بهره برداری از واکسن کرونا را تغییر دادند. با این حال ادعاهای مطرح شده از سوی مسئولان همچنان ادامه داشت 

یکی از دست اندرکاران تولید واکسن کرونا با بیان اینکه فاز یک تست انسانی واکسن ایرانی کرونا با موفقیت به پایان رسیده و هیچ‌گونه عوارضی برای داوطلبان نداشته است، اظهار داشت: مرحله سوم تست بالینی در فروردین و اردیبهشت سال ۱۴۰۰ با حضور بیش از ۲۰ هزار داوطلب انجام خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه برای تولید واکسن کرونا زیرساخت‌های لازم وجود دارد، تصریح کرد: برای تولید سریع این واکسن با استفاده از ماشین آلات موجود امکان تولید دو میلیون واکسن در ابتدای سال ۱۴۰۰ را داریم.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه با واردات ماشین آلات لازم امکان تولید ماهیانه ۱۵ میلیون دُز واکسن ایرانی کرونا در کشور وجود دارد، افزود: زیرساخت‌های فیزیکی و کالبدی برای تولید انبوه واکسن مهیا شده و با شروع به کار دستگاه‌ها امید داریم از خردادماه خط تولید انبوه را راه اندازی کنیم.

پس از آن نوبت یکی دیگر از مدیران مرتبط بود که دوباره چندین بار با اعلام خبر به تعویق افتادن ورود واکسن کرونای ایرانی به چرخه تزریق عمومی، باعث سردرگمی و البته بدبینی بیشتر مردم شد بطوریکه وی آخرین بار، تاریخ آغاز بهره برداری از واکسن کرونای ایرانی را شهریور ماه امسال اعلام کرد.

گرچه این تناقض گویی ها باز هم مانع از طرح ادعاهای عجیب و غریب مسئولان در مورد کرونا نشد. به عنوان مثال وزیر بهداشت درحالیکه مدعی شد که ایران به زودی از قطب های صادر کننده واکسن کرونا خواهد بود خبر از آماده شدن این واکسن اسرار آمیز تا پایان بهار داد!

اما درست چند روز پس از طرح این ادعای بزرگ  رییس سازمان نظام پزشکی ایران از مواجه شدن روند تولید واکسن کرونای «برکت» با مشکل خبر داد. محمدرضا ظفرقندی طی یک گفت‌وگوی مجازی در کلاب‌هاوس اشاره کرده بود که واکسن‌های ایرانی از جمله برکت،‌ رازی و پاستور و کوبا همه در فرایند تولید هستند،‌ اما واکسن برکت که قرار بود تا آخر بهار آمده شود، با مشکلاتی روبه‌رو شده است که دیرتر آماده خواهد شد.

با این وجود، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام بلافاصله بعد از این اظهارات، در صفحه توییترش نوشت اطلاعات ظفرقندی، رییس سازمان نظام پزشکی، از واکسن برکت «نادرست» است. 

حجت نیکی ملکی در ادامه توییتش اشاره کرده که ظرفیت خط نیمه صنعتی تولید این واکسن به «سه میلیون دوز در ماه» رسیده است. با گذشته چندین ماه از ادامه واکسیناسیون در کشورهای جهان و منطقه، ایران همچنان از برنامه‌های واکسیناسیون عمومی عقب مانده است.

گرچه انعکاس این خبر به حدی بود که باز هم مدیران این بنیاد را وادار به واکنش کرد بطوریکه مسئول طرح تولید واکسن ستاد اجرایی فرمان امام هم اعلام کرده «۱۰۰ درصد عملیات احداث ساختمان به پایان رسیده، ۲۰ تا ۳۰ درصد تجهیزات این خط تولید نصب شده و ۲۰ درصد تجهیزات در حال نصب است.»

چند - چند؟

اما تناقض ها در مورد واکسن کرونا به همین جا ختم پیدا نمی کند. در مورد زمان واکسیسناسیون کادر درمان نیز تناقض های فراوانی در سخنان کادر درمان دیده می شود. در این زمینه نیز، در حالیکه جلیل کوهپایه زاده، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران اواخر بهمن ماه قاطعانه از اتمام واکسیناسیون کادر درمان تا پایان سال ۹۹ خبر داده و وزیر بهداشت نیز بر آن صحه گذاشته بود، مسئولان آمار دریافت واکسن کرونا در بین کادر درمانی را ۷۰ تا ۸۰ درصد عنوان کرده اند. به عنوان نمونه چند روز قبل دکتر مریم حضرتی معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رشما اعلام کرد: تاکنون ۸۰ درصد کادر درمان بیماران کرونایی در کشور واکسینه شده‌اند.

معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بدون آنکه بخواهد اشاره ای به "درصد" واکسینه شدن کادر درمانی بکند گفت: تاکنون بیش از ۳۲۰ هزار نفر از کادر درمانی و بهداشتی کشور علیه ویروس کرونا واکسینه شده‌اند.

قاسم جان‌بابایی روزچهارشنبه در بازدید از بیمارستان امام خمینی (ره) خلخال افزود: از مجموع  ۳۲۰ هزار نفر از گروه‌های درمانی و بهداشتی واکسینه شده علیه ویروس کرونا در کشور۱۶۰ هزار نفر از گروه‌های درمانی و ۱۶۰ هزار نفر از گروه‌های بهداشتی هستند.

فریاد اعتراض کادر درمانی

۲۱ بهمن سال گذشته و بعد از 5 روز از ورود واکسن کرونای خارجی به کشور روند توزیع و تزریق واکسن کرونا به کادر درمان با توزیع اولین واکسن روسی واردشده به کشور با حضور سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آغاز شد.

با این حال اظهارات کادر درمانی کاملا با این ادعا منافات دارد! در ماه شهریور کادر درمان کشور کتبا از وزارت بهداشت درخواست کردند تا واکسن روسی را زیر نظر تیمی متشکل از متخصصان بهداشتی و پزشکان مجرب رشته‌های گوناگون وارد کشور کند؛ اگر این اتفاق رخ می‌داد، ایران خیلی زودتر از شرایط کنونی توزیع واکسن به کادر درمان را آغاز می‌کرد؛ اما متاسفانه سازمان غذا و دارو، آن زمان به این درخواست  بی توجهی کرد و ناگهان پنج ماه بعد تازه واکسیناسیون کادر درمان کشورمان با همین واکسن روسی شروع شد!

به عنوان مثال دکتر محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص بخش مراقبت‌های ویژه در این باره گفت: طبق اخباری که وزارت بهداشت اعلام کرده است واکسیناسیون کادر درمان در ایران از ۲۱ بهمن آغاز شد، اما من دو روز پیش مطلع شدم که برخی همکاران ما روز ۵ بهمن در برابر کرونا واکسینه شده اند و این مساله نشان می‌دهد که وزارت بهداشت به صورتی عجیب، روز آغاز واکسیناسیون در ایران را نیز نادرست اعلام کرده است.

وی افزود: ظاهر امر این است که وزارت بهداشت براساس کد ملی افراد به آن‌ها واکسن کرونا تزریق می‌کند، اما سوال اساسی اینجاست که چرا این وزارتخانه مانند سایر کشورها، به صورت روزانه آمار دقیقی درباره میزان توزیع واکسن کرونا در کشورمان اعلام نمی‌کند؟ یعنی اکنون برای افکار عمومی مشخص نیست که دقیقا چند نفر از اعضای کادر درمان یا گروه‌های پرخطر واکسن کرونا دریافت کرده اند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اطلاع رسانی شائبه دار وزارت بهداشت درباره نحوه توزیع واکسن کرونا در ایران را زمینه‌ساز کند پیش رفتن روند واکسیناسیون کادر درمان دانست و تاکید کرد: وقتی وزارت بهداشت در تاریخ آغاز واکسیناسیون با مردم صریح نبوده است، نمی‌توان انتظار داشت که برنامه زمان بندی واکسیناسیون نیز به طور دقیق مشخص شود و به همین دلیل است که اکنون حتی براساس آمار‌های خود وزارت بهداشت شاهد کند پیش رفتن روند توزیع همین واکسن‌هایی هستیم که به کشورمان وارد شده است.

جالب اینجاست که مرور اخبار یک سال و نیم گذشته و بخصوص ماههای ابتدایی آغاز کرونا هر وقت مدیران یا پزشکان بهداشتی کشور درباره لزوم برنامه ریزی برای تامین واکسن صحبت می‌کردند، برخی مسئولان وزارت بهداشت در رسانه‌ها اعلام می‌کردند که واکسن کرونا در سطح جهان حداقل بین ۵ تا ۷ سال دیگر عمومی نمی‌شود.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین معتقد است که وزارت بهداشت کشورمان در هشت ماه ابتدایی شروع پاندمی کرونا در سطح جهان، هیچ گونه درخواستی از نهاد‌های بین المللی برای قرار گرفتن ایران در برنامه‌های واکسیناسیون یا کارآزمایی واکسن‌های گوناگون نداشت و همین مساله، اکنون موجب عقب افتادن ایران از برنامه واکسیناسیون عمومی نسبت به سایر کشور‌ها شده است.

این فوق تخصص بخش مراقبت‌های ویژه با تاکید بر این که وزارت بهداشت حداقل تا شهریورماه هیچ برنامه دقیقی برای تامین واکسن کرونا نداشت، عنوان کرد: جمیع روند‌هایی که در بهار و تابستان سال گذشته از سوی نهاد متولی بهداشت و سلامت مردم در پیش گرفته شد، نشان می‌دهد که این وزارتخانه تا شهریورماه حتی برای حمایت مناسب از تولید داخلی واکسن نیز برنامه نداشت و با وجود این که بنیاد برکت و وزارت دفاع به دنبال ساخت واکسن داخلی بودند و اقدامات مناسبی را نیز تا همان زمان انجام داده بودند، اما وزارت بهداشت حتی یک فراخوان برای دعوت از دانشمندان ایرانی جهت کار کردن روی تولید واکسن ارائه نداده بود.

هاشمیان ادامه داد: این در حالی است که کادر درمان ما می‌توانستند از شهریور سال گذشته در کارآزمایی بالینی واکسن‌ها شرکت کنند و اگر این اتفاق رخ می‌داد، نه تنها تا این لحظه تمام کادر درمان و گروه‌های پرخطر واکسینه شده بودند، بلکه برنامه واکسیناسیون برای مردم عادی نیز آغاز شده بود.

ادامه سریال تناقض ها

در این میان هر روز خبر جدیدی از تناقض های واکسیناسیون واکسن کرونایی کادر درمان منتشر می شود. به عنوان مثال در یکی از آخرین اخبار منتشر شده در این زمینه آمده است که در بین کادر درمانی در لیست انتظار برای دریافت کرونا، بسیاری از افراد غیرمتخصصی که پزشک نیستند نیز حضور دارند. با این حال علی تاجرنیا، معاون توسعه منابع و مدیریت سازمان نظام پزشکی و مسئول ستاد واکسیناسیون سازمان نظام پزشکی با رد این ادعا گفت: به هیچ وجه چنین مسئله‌ای وجود نداشته است، ۴۵ هزار واکسن در سراسر کشور به سازمان نظام پزشکی اختصاص داده شده است و طبق دستورالعمل، این واکسن‌ها باید برای افراد بالای ۵۰ سال عضو سازمان استفاده شود.

وی ادامه داد: تمام اطلاعات افراد استخراج می‌شود و به صورت مرحله‌ای به آنها اطلاع رسانی می‌شود تا ترافیکی برای مراکز تزریق ایجاد نشود. حال با توجه به شرایط نگهداری واکسن اسپوتنیک روسیه که باید در فریزر نگهداری شود، ممکن است طبق شرایط نگهداری آن زمان، در یک مقطع، پزشکی آن هم بالای ۵۰ سال در بیمارستان حاضر نباشد و برای همین به پزشکان داخلی بیمارستان که نوبت‌شان مثلا برای چند روز بعد بوده، تحویل داده شود، اما این افراد همه الزاما کارت نظام پزشکی داشتند و جزو کادر درمانی بودند که طی روزهای آینده واکسن به آن ها تعلق می‌گرفته است.

وی اما با وجود تکذیب این ادعا، خاطرنشان کرد: تخلفی در این زمینه انجام نشده است، اگر مواردی هم بوده، بسیار اندک است و قابل ملاحظه نیست، بنابراین از تمام کسانی که مدعی این مساله هستند که افرادی تخلف کردند، می‌خواهیم متخلفان احتمالی یا هر موردی که بوده را به ما معرفی کنند، چون ادعا کردن کار راحتی است، ولی اثبات آن دشوار است.

در خبر تایید نشده ای دیگر، آمده است که در ناصر خسرو دلال‌هایی هستند که در ازای ۵۰ یا ۶۰ میلیون واکسن کرونا را با واسطه می‌فروشند وحتی بعضی هم امکان تزریق در بیمارستان را دارند. تاجرنیا این موضوع را نیز رد کرده و گفت: به هیچ عنوان این مسائل صحت ندارد و همه شایعه است چون تعداد واکسن کم و متقاضیان آن بسیار زیاد است، بنابراین شایعات زیادی در این خصوص شکل می‌گیرد و فردی که مسئولیت این کار را بر عهده دارد، باید بر اساس پروتکل‌های ابلاغ شده رفتار کند.

مردم و کادر درمانی وحشت زده

این تناقض گویی های آشکار اما، فقط در مورد واکسیناسیون کادر درمانی نیست بلکه مشابه همین اخبار در حوزه واکسیناسیون عمومی شهروندان نیز وجود دارد بطوریکه در آخرین نظر  و در حالیکه قبلا بارها اعلام شده بود که واکسیناسیون عمومی شهروندان تا پایان بهار آغاز می شود، اظهارات برخی از مسئولان وزارت بهداشت، از جمله خود وزیرحکایت از آن دارد که بعید است تا شروع نیمه دوم سال این اتفاق رخ دهد! وضعیتی که ایران را در جایگاه هفتم مرگ و میر جهان بر اثر ابتلا به کرونا قرار داده است.

این درحالی است که وضعیت ابتلا و فوتی های کرونا به حدی رسیده که حتی کادر درمانی را نیز وحشت زده کرده است.

وضعیتی که باعث شده تا رییس شورای هماهنگی سازمانهای نظام پزشکی استان خراسان رضوی در اظهاراتی صریح در تشریح آن گفت: با شیوع گسترده کرونا در کشور یک فاجعه انسانی در حال وقوع است و انتظار همگان از وزیر بهداشت و درمان تهیه واکسن کروناست و تاخیر در واکسیناسیون عمومی و گسترده علیه این ویروس نابخشودنی است.

بیرجندی نژاد ادامه داد: بسیاری از مسوولان به جای اقدام عاجل در پی یافتن مقصر هستند و خرج کردن از مردم و اتهام زنی به آنها نیز راحت ترین مسیر برای عده‌ای شده است یک روز سفرهای نوروزی و روز دیگر صف های مرغ مورد اتهام است.

وی اضافه کرد:  متاسفانه برخی بسیار راحت از رسیدن آمار فوتی ها به هزار و ۵۰۰ نفر در روز سخن می گویند اما آیا کشوری که با بحران جمعیتی رو به رو است باید این قدر راحت از جان دادن سرمایه های انسانی و نیروی کار خود بگذرد؟