جم و خشتهای کج تا ثریا

گروه فرهنگی-مرورنیوز: چند سال است شبکه ماهواره ای جم میزبان خانه مخاطبان ایرانی است. این شبکه که با حمایت اتحادیه طلا و جواهر فروشان ترکیه آغازبه کار کرد، حالا تبدیل به مجموعه شبکه هایی شده که با پخش هدفمند برنامه های متنوع، نقش خود را در جنگ نرم با فرهنگ ایرانی به خوبی ایفا می کند.

البته جم اولین شبکه ماهواره ای فارسی زبان در پروژه جنگ نرم نبود و قطعا آخری هم نخواهد بود. نقش جم از این رو در تاریخ رسانه های ماهواره ای فارسی زبان مهم است که برای اولین بار این شبکه به شکلی هدفمند و با برنامه دراز مدت دست به پخش برنامه هایی زد که توانایی تاثیر اساسی بر فرهنگ ایرانی را دارد و این روند را به شکلی حساب شده ادامه داد.

از چند سال پیش شبکه جم با وعده تولید سریال به زبان فارسی و وعده امکانات مالی و رفاهی، سعی کرد تا عوامل فنی و هنرمندان سینما و تلویزیون ایران را به سمت خود جلب کند.تنها کیفیت بد سریال های دوبله شده در این شبکه نشاندهنده نبود نیروهای مجرب در این شبکه بود و همانگونه که گفته شد، شبکه جم برای داشتن تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان داخل ایران، تصمیم به جذب هنرمندانی گرفت که مخاطبان ایرانی تا حدی با آنها و کیفیت کارشان آشنا باشند.

اما این نقشه جم از همان ابتدا شکست خورد. به جز بعضی از عوامل فنی مثل فیلمبردار،صدابردار و تدوینگر،تنها چند بازیگر کم کار و نه چندان معروف به همراه چند کارگردان که تنها دو نفر آنها آثاری قابل دفاع در کارنامه خود دارند، مهمانان شبکه جم شدند.این افراد که معمولا یا تازه وارد عالم هنر شده بودند یا سال ها بود فعالیت جدی نداشتند، بنا به دلایلی ترجیح دادند ادامه زندگی هنری خود را در شبکه جم ادامه بدهند.

شبکه جم که تلاش خود را برای جذب هنرمندان مطرح ایرانی شکست خورده دید،تلاش کرد با تولید سریال(ادعای تولید صد فیلم و سریال در عرض یک سال در نشستی مطبوعاتی در پاییز سال 94عنوان شد) بتواند هم مخاطبان را به سوی خود بکشاند و هم برای این نیروهای اشتغال به وجود بیاورد.

گذشت یک سال از تاریخ این مصاحبه و دیدن محصولات تولید شده در شبکه جم نشان می دهد این ادعا تا چه حد پوچ و تو خالی بوده.تولیداتی که تعداد آنها به زور به ده عدد میرسد آثاری ضعیف و به قول عوام بی سر و ته است که نه تنها پر از ایرادهای ساختاری است،بلکه حتی همین بازیگران حرفه ای ایرانی هم به جم مهاجرت کرده اند،در این سریالها بدترین بازیهای خود را به نمایش می گذارند.

حالا این سوال مطرح است که چرا کشتی پر طمطراق و پر زرق و برق جم اینگونه به گل نشسته و با ریزش مخاطب روبرو شده؟برای پاسخ به این سوال تازه می توان به شبکه های تلویزیونی آمریکا نگاهی کرد.

تقریبا تمامی شبکه های تلویزیونی آمریکا یک یا چند سریال تولید خود را دارند که مخاطبان پر حرارتی هم دارد و به شدت آنها را دنبال می کنند.نکته جالب در این سریالها این است که اکثر آنها از بازیگران معروف هالیوودی بی بهره اند و بازیگران خاص خود را دارند که بیشتر در آثار تلویزیونی حضور پیدا می کنند اما بسیار دیده شده که موفقیت یک سریال،بازیگر یا سایر عوامل آن را به سمت پرده بزرگ سینما سوق دهد و باعث معروفتر شدن آنها شود.

ضعف اصلی برنامه ریزی شبکه جم از اینجا مشخص می شود که برنامه ریزان آن گمان کردند تنها با حفظ ظاهر و وجود چند بازیگر،می توانند آثاری تولید کنند که مخاطبان میلیونی را پای گیرنده های خود بکشاندغافل از اینکه نداشتن داستان خوب،قابل قبول و متناسب با فضای فرهنگی کشور،مخاطبان را از این شبکه فراری داده است.

بعضی از این بازیگران با فروریختن سرابهای خیالی خود به وطن بازگشته اند که خوشبختانه بر خلاف نمونه های پیشین،با برخورد مناسب سعی شده بازگشت این افراد به چرخه کار هرچه سریعتر انجام شود.امید است مسئولان و کارگزان فرهنگ با رونق بخشی بیشتر به حوزه فرهنگ و ساماندهی بازیگران جهت بیشتر شدن اشتغال آنها،نه تنها از مهاجرت ناخواسته آنها که بیشتر دلایل معیشتی دارد جلوگیری کنند بلکه با تولید آثار با کیفیت،مخاطبان ایرانی را پای رسانه ملی بنشانند.