هنرمندان تعزیه کار محله آسیب‌پذیر «قلعه حسن» گرگان تلاش می‌کنند با اجرای تعزیه و نشان دادن توانایی‌های خود چهره زشت گذشته این محله را از خاطر مسوولان و شهروندان گرگانی پاک کنند.
به گزارش مرورنیوز، مراسم معنوی تعزیه و شبیه‌خوانی با قدمت زیاد تأثیر عمیقی بر دل‌وجان مردم دارند و درواقع ابزار قوی و کارآمد برای انتقال پیام عاشورا به نسل آینده در کشور است. امروزه از این هنر برای آشنا کردن مردم با وقایع مذهبی استفاده می‌شود و تأثیرات آن بسیار محسوس است. در استان گلستان هم مانند سایر نقاط کشور گروه‌های تعزیه کوچک و بزرگی وجود دارد که هر یک به سهم خود تلاش می‌کنند گوشه‌ای از واقعه کربلا را برای مردم تداعی کنند.
اما در نقطه‌ای آسیب‌پذیر از شهر گرگان گروه تعزیه‌ای تحت عنوان انجمن فرهنگی هنری «ثارالله» حدود چهار سالی است که به شکل جدی پا به عرصه برگزاری تعزیه گذاشته و با دستان خالی مسیرهای پیشرفت را پله به پله طی می‌کند. «قلعه حسن» محله‌ای است که وقتی نامش به گوش شهروندان گرگانی می‌رسد چیزی جز فقر و اعتیاد را برای مردم یادآوری نمی‌کند.
حالا شرایط فرق کرده و کمتر اثری از آن قلعه حسن سابق باقی‌مانده است. جوانان این محله کمر همت بسته‌اند تا با برگزاری تعزیه و برنامه‌های فرهنگی از این قبیل کاری کنند تا چهره زشت این محله که همیشه نامش یادآور اعتیاد و قاچاق مواد مخدر بوده از یاد شهروندان گرگانی و مسوولان پاک شود و زیبایی مردم ساده‌دل و کم‌بضاعت این محله بیشتر خودش را نشان دهد.
همین موضوع بهانه‌ای شد تا به سراغ مؤسس این انجمن فرهنگی برویم تا از نزدیک با وی و گروهش آشنا شویم.
محمدجواد داودی، مؤسس انجمن ثارالله جوان ۲۷ ساله‌ای است که با دورهم جمع‌کردن جوانان عاشق اهل‌بیت تلاش می‌کند قدمی درراه زنده نگه‌داشتن هنر تعزیه بردارد.
به گفته داودی، از گذشته‌های دور محله قلعه‌حسن دارای یک گروه نمایشی تعزیه بود که به شکل سنتی و قدیمی این کار را انجام می‌دادند، البته خیلی با استقبال مردم روبه‌رو نمی‌شد، اما از آنجایی که خانواده مادری محمدجواد داودی اکثراً مداح اهل‌بیت هستند، او هم علاقه زیادی به برگزاری مراسم مذهبی و تعزیه داشته و این برنامه‌ها را در محل زندگی خود که همان قلعه حسن باشد دنبال می‌کند.
داودی می‌گوید: چند سال پیش من با دیدن فیلم‌های تعزیه برگزارشده در شهرهای دیگر متوجه شدم آن چیزی که به‌عنوان تعزیه در محله ما برگزار می‌شود بسیار متفاوت‌تر از تعزیه امروزی است، بنابراین تصمیم گرفتم با مشورت اعضای سابق گروه تعزیه شیوه برگزاری تعزیه را تغییر دهم که البته بعد از مطرح کردن موضوع، تعزیه کاران قدیمی به دلیل کهولت سن کناره‌گیری کرده و میدان را برای ورود جوانان باز کردند.
وی ادامه می‌دهد: اجرای اول ما که چهار سال پیش برگزار شد خیلی ضعیف بود چراکه فرصت کافی برای آماده شدن نداشتیم و از طرفی از تجربه کافی بهره‌مند نبودیم؛ از این نمایش در آن روز حدود ۳۵۰ نفر دیدن کردند اما حالا کار به‌جایی رسیده است که ما برای اجراهای خارج از استانی دعوت می‌شویم و تماشاگران تعزیه‌های ما بیش از هزاران نفر هستند.
عوامل اجرای تعزیه ثارالله ۴۰ الی ۵۰ نفر به شکل مستقیم و درمجموع با افرادی که به شکل غیرمستقیم فعالیت می‌کنند تعدادشان به ۸۰ نفر هم می‌رسد.
مشکلات مالی، سنگی جلوی پای پیشرفت
البته این گروه تعزیه با مشکلات مالی هم‌دست و پنجه نرم می‌کند. داودی می‌گوید برای تجهیزاتی که تهیه‌کرده‌ایم بیش از دو میلیون تومان چک کشیده‌ایم و مبلغ آن را هنوز پرداخت نکرده‌ایم که اگر تا آذرماه پولش جور نشود باید از جیبمان هزینه کنیم.
اعضای گروه تعزیه ثارالله نه درجایی آموزش اجرای تعزیه را دیده‌اند و نه مدرک تحصیلی مرتبط با آن رادارند و فقط برای نشان دادن علاقه خود به اهل‌بیت و ائمه اطهار وارد این حرفه شده‌اند
نکته جالبی که در رابطه با اعضای گروه تعزیه ثارالله وجود دارد این است که این افراد نه درجایی آموزش اجرای تعزیه را دیده‌اند و نه مدرک تحصیلی مرتبط با آن رادارند، بلکه اکثر این افراد از قشر ضعیف و کارگر جامعه هستند که بدون چشم‌داشتی فقط برای نشان دادن علاقه خود به اهل‌بیت و ائمه اطهار وارد این حرفه شده‌اند.
محمدجواد داودی دارای مدرک سیکل و شغل اصلی‌اش هم راننده تاکسی است و البته یک مغازه آرایشگری هم دارد که عصرها در آنجا مشغول به فعالیت می‌شود. داودی اضافه می‌کند: اکثر افرادی که در برگزاری تعزیه ما را همراهی می‌کنند افراد بی‌بضاعت جامعه و محله قلعه حسن هستند و باسوادترین فردی که در میان ما حضور دارد دیپلمه است.
تلاش می‌کنیم نگرش مردم گرگان به محله قلعه‌حسن عوض شود
می‌گوید تمام تلاشمان این است دید مردم گرگان نسبت به محله قلعه حسن عوض شود چراکه متأسفانه چوب آفت و بدنامی این منطقه هنوز هم گریبان جوانان پاک این محله را گرفته و مسیر پیشرفت آن‌ها را کند کرده است.
داودی ادامه می‌دهد: یکی از آرزوهای ما این است که روزی به چنان تجهیزاتی برسیم که مکان شخصی برای اجرای نمایش‌های خود داشته باشیم، بتوانیم از اسب در اجرای نمایشنامه‌هایمان استفاده کنیم، یا حتی برای اجراهایمان بلیت‌فروشی قرار دهیم تا هزینه‌های جمع‌آوری‌شده از آن طریق را صرف مردم بی‌بضاعت محله قلعه حسن کنیم.
اجرای تعزیه با کمترین امکانات
گروه تعزیه ثارالله برای اجرای نمایش‌هایش نه گریموری دارد و نه طراح لباسی، هر آنچه در میدان نمایش دیده می‌شود ساخته‌وپرداخته ذوق هنری برخی افرادی است که شاید مدرک تحصیلی‌شان به سیکل هم نرسد و دوره تخصصی هم برای انجام این کارها ندیده باشند.
داودی می‌گوید: البته می‌دانیم از دید تعزیه کاران حرفه‌ای کارمان دچار اشکالات زیادی است اما بضاعت ما در همین حداست؛ البته اداره ارشاد هم قول‌هایی داده است تا به ما در برگزاری کلاس‌های آموزشی کمک کند که البته هنوز محقق نشده است.
گروه تعزیه‌خوانی ثارالله در روز هشتم محرم مهمان مردم قائم‌شهر است و ساعت ۱۵ اجرایی در شهر جدید «ارته» خواهد داشت. این گروه در روز نهم محرم در روستای انجیراب گرگان به اجرای نمایش می‌پردازد و روز دهم محرم در روستای گلند تاریکی جنب نمایشگاه واقعه کربلا، هنرنمایی می‌کند.
البته برنامه اصلی این گروه در روز یازدهم محرم با عنوان «مشعل عشق» با حضور آیت‌الله سید کاظم نور مفیدی نماینده ولی‌فقیه در استان گلستان و تعدادی از مسئولان استانی در گلزار شهدای قلعه حسن رأس ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.
داودی می‌گوید تعداد زیادی از اهالی قلعه حسن تمایل داشتند ما تعزیه اصلی خود را همان روز عاشورا برگزار کنیم اما چون برای مسوولان استانی میسر نیست در این روز به دیدن تعزیه ما بیایند تصمیم گرفتیم روز یازدهم محرم این تعزیه را برگزار کنیم.
