اعضای شورای شهر تهران در آخرین جلسه خود حکم به باغ نبودن چند باغی دادند که با حاشیه های بسیاری همراه شد. باغ هایی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و افکار عمومی می توانستند هنوز باغ باقی بمانند تا آخرین رگه ها از باغ های پایتخت از بین نرود.

به گزارش مرور نیوز، ناهید خداکرمی پس از این تصمیم شورا در صفحه اینستاگرام خود نوشت: شوربختانه امروز هم مقدمات قربانی شدن سه باغ بزرگ تهران و قتل‌عام درختانش برای ساخت هتل و برج فراهم شد. به گفته او با آنکه شورای شهر تهران با لغو مصوبه برج باغ‌ها و خرید برخی باغات در مناطق مختلف شهر، برای حفظ فضای سبز، محیط‌زیست و میراث طبیعی تهران گام‌های ارزشمندی برداشته است، اما متاسفانه باغ‌خواری و قطع درختان حتی در ارتفاع ۱۸۰۰متری و با اعمال باگ‌های قانونی همچنان ادامه دارد. می‌طلبد تا همه نهاد‌های محیط‌زیست، دوستداران تهران و سرمایه‌گذاران و خیرین داخل و خارج از کشور برای نجات باغ‌های تهران به کمک بشتابند تا شهرداری بتواند با تملک باغ‌های باقیمانده، پایتخت را از اسارت منفعت‌طلبان دیروز، امروز و فردا برهاند. 

این پیامهای پرمعنا؛ آنهم از سوی یکی از اعضای کم صحبت شورای شهر کافی است تا به عمق فاجعه ای که در حال پاک کردن آخرین ردپاهای باغ های تهران است، پی ببریم. جریانی که خیلی ها معتقدند چه در دوره قبلی مدیریت شهری و چه در دوره کنونی، به خوبی در شورا و شهرداری نفوذ کرده و عاقبت هم موفق شده اند تا حکم باغ "نبودن"‌شان را از اعضای شورا بگیرند! اما بیشترین نظر نویسنده این پیام بر می گردد به تصمیم شورا در مورد سرنوشت باغی در عرصه جنگل کاری ولنجک که به شکل عجیبی می تواند نشان دهنده رد پای مافیای تخریب گر باغ های تهران باشد. باغی که از دو سال پیش و اندک اندک و بدون اینکه جنجال خاصی در مورد آن به پا شود، به ملاکان نام آشنا واگذار شد و این هفته به لطف رای اعضای شورا ، سند ۶ دانگ تخریبش را اعضای شورا مهر کردند و دو دستی به مالک آن تقدیم نمودند! باغی که باغ اعلام نشدنش، جنجال بسیاری را به پار کرد.

تبانی در حد تیم ملی!

سال ۹۷ خبری منتشر شد مبنی بر اینکه با رای اداره کل راه و شهرسازی، قطعه ای از باغی به مساحت ۶هزار و ۷۰۰ متر مربع در عرصه جنگل‌کاری ولنجک و دارای کاربری غیرقابل تغییر به نام زمین فاقد کاربری به مالک یکی از بزرگترین هتل در حال تکمیل کشور واگذار شده است تا در آن هتلش را توسعه دهد. زمینی که گفته می شد با قیمت ۵۶.۷ میلیارد تومان! به اسم اجاره و به شرط تملیک واگذار شده است.

جالب اینجاست که طبق نامه اداره کل راه و شهرسازی استان تهران این ملک نه تنها متعلق به منابع طبیعی است که در تراز ارتفاعی ۱۸۰۰متر نیز واقع شده است.

به گفته برخی از منتقدان این رای شورای شهر، در این باغ از مجموع ۴۱۹درخت، تاکنون ۱۹۸درخت قطع و خشک شده است. با تمام این تفاصیل در  ۲۴تیرماه سال ۹۷که در کمیسیون ماده۷ حفظ و صیانت از باغات برای این ملک را باغ نامیده است اما گویا مالک از همان سال به دنبال مردود کردن رای باغ بودن ملک مزبور بوده است. ترفندهایی که در نهایت به نظر می رسد موفقیت آمیز بوده و باعث شده تا در روز سه شنبه اعضای شورا در اقدامی جنجالی رای به غیر باغ بودن به این پرونده بدهند. 

نکته ای که باعث شده تا این پرونده بیش از پیش پر از ابهام و نقاط تاریک باشد این است که رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر که در تابستان همین امسال در مقام دفاع از باغ بودن این ملک، پای صورتجلسه کمیسیون را امضاء کرده بود، حالا و در روز سه شنبه، با چرخشی ۱۸۰ درجه ای، دفاع تحسین برانگیزی را از باغ نبودن این ملک کرد!  

محمد سالاری در توضیح دیدگاه امروز خود و دفاع از باغ نبودن این ملک گفت: نظر کمیسیون ماده ۷ در سال ۶۴، با ۱۹۵ اصله درخت مبنی بر باغ بودن است و در سال ۹۸ هم دوباره باغ اعلام شده است. این ملک بخشی از یک باغ بزرگ‌تر بوده است. رای کمیسیون مبنی بر باغ بودن است.

وی با ذکر اینکه این ملک شرایط خاصی دارد گفت: این ملک که در منطقه قرار دارد که بعد از واگذاری اراضی دولتی بخشی از آن برای احداث هتل و گردشگری از طریق اداره شهرسازی مورد استفاده قرار گرفته است. بقیه زمین هم توسط شهرداری درخت‌کاری شده است.

وی با ذکر اینکه کاربری قدیمی زمین یاد شده آموزشی بوده و زیربنای فعلی مسکونی است گفت: کمیسیون ماده هفت درسال ۸۴ رأی بر باغ بودن این پلاک صادر کرده است و در سال ۸۴ هم شورا رأی به باغ بودن داده است.

سالاری اضافه کرد: سال ۹۳ رأی دیوان برای احداث بنا به صورت مشروط در جنوب ملک صادر می‌شود و در سال ۹۳ اعضای شورا رأی داده‌اند که می‌توان در جنوب این پلاک ملک ساخت.

به گفته رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری، کمیسیون ماده هفت در سال ۹۷ درباره همین قطعه زمین رأی بر باغ داده است. در حال حاضر درختان موجود در این منطقه ۱۹۷ اصله سبز و هفت کنده است. یعنی در مجموع ۲۰۱ اصله درخت در این زمین وجود دارد و تعداد درختان هم بر اساس تصاویر هوایی کم شده است.

او اضافه کرد: نظر کمیسیون مبنی بر باغ بودن است. در دوره گذشته این پلاک را به خانمی برای احداث مدرسه واگذار کردند و ظاهراً بعد این دوره، برای هتل سازی واگذار کردند.

این استدلال ها حتی داد رییس شورای شهر را نیز در آورد بطوریکه محسن هاشمی در پاسخ به ادعاهای سالاری گفت: درست است که در این زمین شهرداری درخت کاشته اما نمی‌شود درختان را از بین برد.

او اضافه کرد: از نظر من نمی‌توانیم درباره این پلاک رأی به غیر باغ بدهیم. اگر شهرداری ظلم کرده است، باید پاسخگو باشد یا زمین را پس بدهند.

محمد سالاری هم البته پاسخ هاشمی را اینگونه داد: مالک این زمین می‌گوید که شهرداری تصرف عدوانی کرده و در آنجا درخت کاشته است. ما بر اساس تعداد درختان گفتیم که این زمین باغ است.

واکنش جانانه

اما همانطور که پیش بینی می شد پیشنهاد حذف باغ بودن این ملک، با واکنش های تقریبا تندی از سوی اعضای شورا همراه بود.

حسن خلیل‌آبادی، نایب‌رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر یکی از همین مخالفان بود که در واکنش به این نظر کمیسیون گفت: براساس گواهی کمیسیون ماده ۱۲، این قطعه زمین بایر بوده است لذا به نظر می‌رسد شرایط باغ را ندارد. او ادامه داد: در حال حاضر این زمین درخت ندارد. بقیه زمین‌های اطراف هم درختان را قطع کرده‌اند و به آن‌ها جواز ساخت داده‌ایم. چرا باید همین یک قطعه زمین را باغ اعلام کنیم.

سیدحسن رسولی هم در جریان بررسی این پرونده با اشاره به اینکه سال گذشته شورا به این منطقه رأی به باغ بودن داده است گفت: سند مادر و عکس هوایی نشان می‌دهد که این منطقه باغ است. این استدلال که چون درخت ندارد، رأی به غیر باغ بدهیم می تواند باعث شود تا روند خشکاندن باغ با گازوئیل سرعت بیشتری بگیرد.

وی در حالیکه مدعی بود که این ملک را شخصاً بازدید کرده‌ است بخشی از این پلاک جز منابع ملی و قبل از طرح جامع، متعلق به سازمان جنگل‌ها بوده است.

خزانه دار شورای شهر با تاکید براینکه در این پلاک ثبتی اجرای ماده ۵۶ شده و تکلیف آن معلوم است گفت: بخشی را شهرداری تصرف عدوانی کرده و برای هتل‌سازی بخشی از پلاک ثبتی را زمین شهری تملک کرده است. در بخشی از آن هم مالک درخت مثمر دارد.

اما وی نکته جالب دیگری را هم در این جلسه مطرح کرد که می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. به گفته رسولی این پلاک پرونده قطوری در دستگاه قضائی دارد که می تواند فصل جدیدی را در مورد این باغ باز کند. 

ابراهیم امینی نایب رئیس شورای شهر تهران در مخالفت با نظر کمیسیون اظهار کرد: حدنصاب درختان برای باغ شدن ۲۶۷ است. خود شهرداری قبول دارد که درختان این ملک را کاشته است بنابراین اگر قرار باشد که شهرداری زمین مردم را درخت بکارد، اقدام غیر قانونی انجام دهد و بعد بگوییم باغ است، دچار اشتباه شده‌ایم.

امینی با تاکید براینکه همین مبنا باعث ریشه کن شدن درختان در تهران می‌شود گفت : هر مالکی احساس کند وجود درخت در حیاطش منجر به مشکل می‌شود، درختان را ریشه کن می‌کند ما باید مردم را ترغیب کنیم که در منازلشان درخت بکارند.

حجت نظری دیگر عضو شورا نیز در جریان بررسی باغ بودن این ملک گفت: ما نمی‌توانیم قوانین را نادیده بگیریم. زمین شهری نمی‌تواند اراضی مشجر را به فروش برساند اما این کار را کرده است. در این پلاک ثبتی درختکاری دهه ۷۰ انجام شده است اما متأسفانه فروش زمین در دهه ۹۰ رخ داده است.

ولی نکته ظریفتر سخنان وی بخش بعدی آن بود که گفت: اینکه بخواهیم درباره برخی پلاک‌ها که مالک به ما دسترسی دارد یا قدرتمند است جور دیگری تصمیم بگیریم اصلا رویه درستی نیست. شورا هم نباید تحت تأثیر این مسائل قرار گیرد. ما در برابر همه شهروندان مسئولیم، نه مالک عالم و آگاهی که به نظر می‌رسد در برخی موارد سو استفاده گر است.

بعد از سخنان اعضای شورا نوبت علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران بود تا پشت تریبون شورا قرار گیرد و به تشریح نصفه و نیمه ای از وضعیت این باغ بپردازد. و درباره این پلاک ثبتی و سابقه آن گفت: اوایل انقلاب زمین‌هایی بودند که در تملک زمین شهری بودند که البته از آنجاییکه بسیاری از این زمین ها خالی بودند به محلی برای رها کردن زباله و ضایعات بدل شده بودند.

وی افزود: در آن مقطع عموماً یک استعلامی می‌ گرفتند در مورد اینکه زمین مالک دارد یا نه، اگر مالک نداشت ما درخت می‌کاشتیم. در مورد این زمین هم وضعیت همین طور بود. دراین زمین سازمان پارک‌ها و فضای سبز سرو نقره‌ای و کاج تهران کاشته است. همانطور که در جاهای دیگری هم همین کار را کرده‌ایم.

مختاری سپس به شکایت مالک اشاره ای کرده و گفت: بعدها دیوان عدالت اداری به ما اعلام کرد که مالک اعتراض دارد. ولی روی هم رفته این قطعه زمین توسط خود سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران درختکاری شده است. یک قسمتی را هم در قسمت قبل درختکاری کردیم.

رای عمومی 

تلاش کردیم تا در ادامه این گزارش گفتگویی با یکی از اعضای کمیسیون مربوطه انجام دهیم. تلاشی که در نهایت منجر به گفتگویی کوتاه با زهرا نژاد بهرام شد. وی در مورد رای این باغ گفت: برای حذف عنوان باغ از روی این ملک سه دلیل وجود داشت. اول اینکه خود شهرداری در این ملک درخت کاشته بود. دوم اینکه تعداد درختان به حد نصاب قانونی برای باغ بودن نرسیده بود و سوم اینکه حکم باغ بودن ملک یاد شده از طرف دیوان شکسته شده بود. 

وی افزود: اما با تمام این تفاصیل، خود اعضا رای به باغ نبودن آن دادند و ما دخالتی در تصمیم گیری آنها نداشتیم. ما که نمی توانستیم اعضا را مجبور کنیم تا رای به باغ بودن این ملک بدهند. چون به هر حال هر باغی شاخصه و معیارهایی دارد که باغ بودن آن براساس همین معیارها تعیین می شود و اعضای شورا هم بر اساس همین ملاک ها رای صادر می کنند.

عضو هیات رییسه شورای شهر در پاسخ به منتقدان این اقدام شورای شهر گفت: رویکرد شورای پنجم از همان ابتدا رویکرد حفظ و صیانت از باغ های شهرمان بوده است. در این راه حقیقتا اقدامات خوبی نیز صورت گرفته است. اقداماتی مانند لایحه برج باغ ها و جلوگیری از تغییر کاربری تعداد زیادی از باغ ها. بنابراین نمی توان به همین سادگی به شورای پنجم انگ باغ کشی را زد. 

نتیجه این مجادله داغ اما، متاسفانه عایدی خوبی برای شهر و شهروندان نداشت چرا که در خاتمه این جلسه، رأی‌گیری برای باغ بودن این پلاک ثبتی انجام شد که با هفت رأی موافق، باغ بودن آن رأی نیاورد تا این محدوده نیز از لیست باغ های تهران حذف شود!

با این وجود هنوز جواب درستی برای سوالات به جای افکار عمومی داده نشده است. اینکه چرا اداره کل راه مجوز واگذاری این زمین به مالکی خصوصی را صادر کرده است؟ و یا اینکه صرف اینکه شهرداری درختان این باغ را کاشته؛ آیا می تواند ملاکی باشد برای آنکه هم اکنون سرنوشت درختان این باغ در ابهام قرار گیرد و یا باغ بودن آن زیر سوال رود؟! سوالاتی که بی شک یک روز آیندگان در مورد آن پرسش خواهند کرد و به دنبال جواب خواهند بود.