سفر محمد بن سلمان به واشنگتن ناشی از یک هراس استراتژیک است و این سفر به‌ منظور برطرف کردن ابهام‌های موجود در آینده مناسبات سیاسی انجام گرفت.

به گزارش مرور نیوز، سفر محمد بن سلمان به واشنگتن در روزهای اخیر توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. توجه به چرایی انجام این سفر زوایای پنهان و آشکاری را مشخص می­‌سازد. عربستان هم‌ اکنون با مشکلات اقتصادی روبه­ رو شده است؛ لذا برای جبران این مشکلات اقدام به فروش سهام آرامکو می­‌کند؛ اما مشکلات اقتصادی تنها معضل آل سعود نیست، بلکه سعودی­ها با مشکل بزرگ­تری نیز روبه­ رو هستند.

سعودی­ها در نگاه ترامپ گاوهای شیردهی هستند که زمانی باید سرشان بریده شود؛ لذا حکمرانان سعودی از ابتدای به قدرت رسیدن ترامپ با یک نگرانی بزرگ مواجه شده‌اند. البته تصویب قانون «جاستا» در اواخر دوره اوباما نیز نشان داد واشنگتن مناسبات خود با ریاض را استراتژیک تعریف نکرده است. حال مواضع ترامپ رویکرد واشنگتن نسبت به ریاض را بدون روتوش به نمایش گذاشت.

محمد بن سلمان به واشنگتن سفر کرد تا به دولت جدید ایالات‌متحده آمریکا اطمینان دهد که در چارچوب سیاست­های منطقه­‌ای واشنگتن اقدام می­‌کند. بر این اساس به نظر می‌رسد مهم‌ترین هدف سفر محمد بن سلمان به واشنگتن اعلام وفاداری به این سیاست­‌ها باشد.

مطرح‌شدن تلاش برای مبارزه با تروریسم از سوی محمد به سلمان در این سفر از خنده­‌دارترین مواضع وی محسوب می‌شد. حکومتی که خود مؤسس گروه­های تروریستی و حامی آن­ها است، حال سخن از مبارزه با تروریسم به زبان می‌آورد. آیا سعودی­ها قصد دارند با خود مبارزه کنند؟

همراهی ایالات‌متحده آمریکا با جوانک سعودی نیز نشان داد که ترامپ به چه اندازه در مواضع خود علیه تروریسم جدی است؟ آیا ترامپ می‌خواهد با حامیان تروریسم علیه تروریسم مبارزه کند؟ این تناقض‌ها به‌ وضوح مشخص می‌کند که ماهیت دولت جدید ایالات‌ متحده آمریکا همان ماهیت پیشین است و هیچ تغییر راهبردی در این امر به وقوع نپیوسته است. ممکن است برخی از تاکتیک­‌ها برای حداکثر کردن منافع تغییر پیدا کرده باشد.

به نظر می‌رسد ریاض در این موقعیت زمانی به موضوعی جز حفظ وضعیت پیشین نمی‌اندیشد. گرچه همان‌طور که گفته شد، حمایت‌های دولت اوباما نیز از سعودی‌ها استراتژیک نبوده است؛ اما واقعیت اینجا است که ریاض هراس داشت حجم مناسبات طرفین به کمتر از زمان اوباما برسد. بر این اساس اگر ترامپ در ارتباط با سعودی‌ها مواضعی چون اوباما داشته باشد، آن­ها از این وضعیت راضی خواهند بود. البته مسلم است که ریاض در اندیشه استراتژیک ساختن روابط خود با واشنگتن است؛ اما بی‌شک نگاه‌های گاو­بین ترامپ اجازه چنین موضوعی را نخواهد داد.

به‌ عنوان نمونه وزیر انرژی عربستان اخیراً با اشاره به تأثیرات قانون «جاستا» بر سرمایه‌گذاری‌های عربستان در آمریکا گفته بود که عربستان انتظار لغو این قانون را دارد؛ اما همان‌ طور که بیان شد، این موضوعات صرفاً آرزویی از سوی سعودی‌ها است که به‌ احتمال‌ قوی در دوره ترامپ محقق نخواهد شد.

محمد بن سلمان غیر از هراس استراتژیک ریاض، ترس شخصی نیز از جایگاه خود دارد. اختلافات خاندان سعودی و رقابت‌هایی که بین محمد بن سلمان و محمد بن نایف بر سر پادشاهی آینده سعودی وجود دارد، موجب شده که برخی از برنامه‌های طرفین به هدف اغراض شخصی انجام گیرد.

در مجموع سفر محمد بن سلمان به واشنگتن ناشی از یک هراس استراتژیک است و این سفر به‌ منظور برطرف کردن ابهام‌های موجود در آینده مناسبات سیاسی انجام می‌گیرد. میزان موفقیت یا عدم موفقیت آن نیز در حجم مناسبات واشنگتن و ریاض در ماه‌های آتی مشخص خواهد شد.

یادداشت: رامین ولی ­ زاده میدانی