به عقیده کارشناسان، با توجه به تشدید اوضاع در روابط فلسطینیان و اسرائیل، سیاست خصمانه دونالد ترامپ و همچنین بدون حضور ایران و روسیه، آمریکا هرگز نمی‌تواند نقشی در حل مناقشه خاورمیانه داشته باشد.

به گزارش مرور نیوز، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» در تحلیلی نوشته است: "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا به سفر خود به کانون مناقشات در خاورمیانه پایان داد و در جریان آن با "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر دولت اسرائیل و "محمود عباس" رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار و گفتگو کرد. رئیس کاخ سفید حتی به نوعی تلاش کرد تا روند صلح در مناقشه فلسطین و اسرائیل را زنده کند، ولی در این مورد هم شکست خورد.

دیدگاه کارشناسان در مورد دورنمای حل و فصل این مناقشه متفاوت است، برخی از آنها امکان آن را بعید دانسته و برخی دیگر بهبود روابط اسرائیل با برخی کشورهای عربی را در این راستا خوش بینانه ارزیابی کرده اند.

ترامپ در پایان سفر خود به فلسطین اشغالی و در سخنرانی در بیت المقدس از دو طرف فلسطینی و اسرائیلی خواست «عزم خود را برای صلح مصم کنند» و ابراز عقیده کرد که امکان حل و فصل مناقشه خاورمیانه هنوز وجود دارد.

طبق اطلاعات منتشره از سوی کاخ سفید، رئیس جمهوری آمریکا و محمود عباس در جریان گفتگوهای روز گذشته خود در بیت لحم نیز بر ضرورت ازسرگیری مذاکرات با اسرائیل تاکید کرده و نسبت به برقراری صلح در خاورمیانه ابراز علاقه کردند.

ترامپ در مذاکرات خود با رهبران کشورهای عرب در عربستان سعودی نیز ادعا کرده بود که وی تلاش زیادی را بکار خواهد بست تا بین فلسطین و اسرائیل صلح برقرار کند. البته به عقیده وی، اتحاد اسرائیل و جهان عرب لازمه مقابله با تهدید از جانب ایران است.

صلح بین فلسطین و اسرائیل نمی تواند برقرار شود

این اظهارات در حالی است که روابط فلسطینیان و دولت یهود هیچ تغییری نکرده است. دولت جدید اسرائیل یکی از تندروترین کابینه ها در طول تاریخ موجودیت خویش است و تشکیلات محمود عباس نیز قدرت زیادی در فلسطین ندارد. ضمن اینکه عدم اعتماد بین هر دو طرف افزایش یافته است، البته سیاستمداران دو طرف بطور علنی اعتراف نمی کنند که امیدی به برقراری صلح بین آنها نیست. نتانیاهو و عباس در مذاکره با مقامات بین المللی همواره از امکان تغییر اوضاع، بوجود آمدن شرایط برای تحقق صلح و ازسرگیری مذاکرات صحبت به میان می آورند، ولی واقعیت چیز دیگری است.

"رابرت دینین" کارشناس ارشد شورای روابط بین الملل در واشنگتن معتقد است، واقعیت این است که در ایالات متحده، تل آویو و فلسطین، کمتر کسی واقعا به امکان دستیابی به صلح در خاورمیانه ایمان دارد، برای اینکه عوامل زیرساختاری وجود دارد که مانع از موفقیت در این زمینه می شود.

به گفته وی، دولت "باراک اوباما" که تشکیل دولت مستقل فلسطینی را یکی از اهداف خود در خاورمیانه اعلام کرده و تلاشهای زیادی در این راستا انجام داده بود، نتوانست به موفقیتی دست یابد، چه رسد به دونالد ترامپ که مواضع وی آشکارا در جهت حمایت از اسرائیل است و نفوذی در فلسطین ندارد.

اقدامات ترامپ تنها باعث وخامت بیشتر اوضاع خاورمیانه شده

"النا سوپونینا" مشاور رئیس موسسه مسائل راهبردی روسیه نیز با دیده تردید به دورنمای روند صلح در خاورمیانه نگاه می کند. وی در گفتگو با این روزنامه یادآور شد: «سخنان ترامپ در عربستان سعودی و اسرائیل دقیقا در جهت تشدید وخامت اوضاع در رابطه با ایران بود. اگر بخواهیم از سخنان وی، اقدامات آتی دولت آمریکا را حدس بزنیم، وخامت آتی اوضاع در کل منطقه خاورمیانه در پیش روی ما قرار دارد. این مسئله از یک سو به سیاست ضدایرانی دولت آمریکا و از طرف دیگر به رویارویی بین عربستان و اسرائیل مربوط می شود. به همین دلیل نمی توان خوش بینی خاصی برای حل و فصل هیچیک از مناقشات موجود در خاورمیانه را داشت. برعکس، سخنان و اقدامات دونالد ترامپ، تنها بر شدت و وخامت بیشتر اوضاع در منطقه افزوده است.»

بدون ایران، دستیابی به صلح در خاورمیانه غیرممکن است

این کارشناس روس می افزاید: «اگر خواهیم بطور خاص از روابط فلسطین و اسرائیل صحبت کنیم، باید بگویم که در این رابطه هم دستیابی به صلح بدون درنظر گرفتن منافع کشوری مانند ایران، غیرممکن خواهد بود. ایران یکی از نقش آفرینان اصلی در مسائل مربوط به فلسطین است، بنابراین اگر ایرانی ها از طرحی برای حل و فصل مناقشه فلسطین و اسرائیل حمایت نکنند، این طرح تحقق یافتنی نخواهد بود. ضمن اینکه روابط اسرائیل و فلسطین آنقدر وخامت پیدا کرده است که دیگر امیدی به بهبود آن وجود ندارد.»

این در حالی است که "ایرینا ازیاگلسکایا" کارشناس ارشد موسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است که امکان حل و فصل مناقشه فلسطین و اسرائیل هنوز از بین نرفته است. وی به این روزنامه گفته است: «در حال حاضر روابط اسرائیل با برخی کشورهای عربی بهبود نسبی پیدا کرده است، هرچند آنها تنها در جهت گیری ضدایرانی با یکدیگر همسو هستند. ولی این مسئله می تواند تلاشهای منطقه ای برای حل و فصل مناقشه فلسطین و اسرائیل را زنده کند.»

به عقیده این کارشناس، البته در هر صورت آمریکا در یک اقدام یکجانبه نخواهد توانست روند صلح در خاورمیانه را ازسر بگیرد و قطعا این تلاشها باید با روسیه نیز هماهنگ شود، چرا که در غیر اینصورت ناموفق خواهد بود. ضمن اینکه هر دو طرف مناقشه، بخصوص طرف فلسطینی روی این مسئله اصرار خواهد داشت، برای اینکه آنها به روسیه به چشم یک شریک قابل اعتماد نگاه می کنند. همکاری در این زمینه حتی می تواند به بهبود روابط مسکو و واشنگتن کمک کند.