سیستم بانکی به شدت مریض است به نحوی که دست‌اندرکاران بازار پول معتقدند ترازنامه‌های بانکی بازار پول را فلج کرده و سپرده‌گذاران بزرگ بر بانک‌ها مسلط شده‌اند و اجازه پایین آمدن نرخ‌های سود بانکی را نمی‌دهند.

به گزارش مرور نیوز، سیستم بانکی به شدت مریض است به نحوی که دست‌اندرکاران بازار پول معتقدند ترازنامه‌های بانکی بازار پول را فلج کرده و سپرده‌گذاران بزرگ بر بانک‌ها مسلط شده‌اند و اجازه پایین آمدن نرخ‌های سود بانکی را نمی‌دهند.
قائم مقام بانک مرکزی با بیان اینکه در سال‌های گذشته به دلیل بالاتر بودن نرخ تورم از سود سپرده، همواره از ضرورت دفاع از حقوق سپرده‌گذار دفاع می‌کردم، گفت: هم‌اکنون سپرده‌گذاران بر بانک‌ها سلطه پیدا کرده‌اند ولی ناسپاسی می‌کنند و برخی مؤسسات هم در این شرایط بازار گرمی می‌کنند.

اشاره کمیجانی به سپرده‌گذاران بزرگی است که معمولا با چانه‌زنی سعی در دریافت سود بیشتر می‌کنند و در این راه با تهدید بانک مبنی بر انتقال وجه به بانک دیگر به عنوان مانع بزرگی در کاهش نرخ سود سپرده هستند و بدیهی است چون مؤسسات مالی یا صندوق‌های ویژه بانک‌ها راحت‌تر قوانین را نادیده می‌گیرند در رقابتی ناسالم و مخرب به جذب این سپرده‌گذاران ناسپاس می‌پردازند. اکبر کمیجانی در ششمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید با بیان اینکه رویکرد بانک مرکزی ثبات‌بخشی به اقتصاد است، اظهارداشت: رویکرد کلی بانک مرکزی ثبات‌بخشی به اقتصاد با تأکید بر کنترل و مهار نرخ تورم است. وی افزود: براین اساس هدایت منابع به سمت فعالیت‌های تولیدی، تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و بهبود تأمین مالی خرد خانوارها از مهم‌ترین سیاست‌های اعتباری بانک مرکزی با تأکید بر حمایت از تولید است.
وی با اشاره به بانک محور بودن اقتصاد ایران، افزود: در سال 1394، بیش از 79 درصد تأمین مالی برعهده نظام بانکی بوده است.

مشکلات ترازنامه‌ای بانک‌ها

قائم مقام بانک مرکزی با تأکید بر اینکه اصلاح نظام بانکی و رعایت الزامات آن ضروری است، تصریح کرد: در این راستا خاطرنشان می‌شود شکل‌گیری چرخه معیوب در شبکه بانکی و تنگنای اعتباری مهم‌ترین مشکلات در بازار پول است که البته این امر ریشه در مشکلات ترازنامه‌ای بانک‌ها دارد. وی چسبندگی نرخ‌های سود بانکی را عاملی مؤثر در ایجاد مشکلات برای واحدهای تولیدی و اقتصاد عنوان کرد و گفت: مطالبات غیرجاری آشکار و پنهان، حجم بالای مطالبات بانک‌ها از بخش دولتی و رسوب انواع دارایی‌ها با درجه نقدشوندگی پایین مانند املاک و مستغلات و سهام، در عمل چسبندگی رو به پایین نرخ‌های سود بانکی را به همراه داشته و به تبع آن مشکلاتی را برای واحدهای تولیدی و اقتصاد ایجاد کرده است. قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها، بیان کرد: علاوه بر بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری که فرزندان بانک‌ها هستند، به جذب سپرده اقدام می‌کنند که اغلب منابع این بانک‌ها در خود بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌شود. وی ادامه داد: 168 صندوق سرمایه‌گذاری در کشور فعال هستند که 97/6 درصد از آنها صندوق‌های با‌درآمد ثابت هستند و در چند سال سهم صندوق‌های با درآمد ثابت بسیار افزایش یافته است. کمیجانی همچنین در حالی که بسیاری از بانک‌ها پرداخت تسهیلات‌دهی خود را متوقف کرده‌اند، از اختصاص بالغ بر 14 هزار و 70 میلیارد تومان تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط خبر داد و گفت: این حجم اعتبار تا 26 دی ماه 95 به 20 هزار و 300 بنگاه‌ کوچک و متوسط، اختصاص یافته است.

وی گفت: افزایش واقعی سرمایه بانک‌های دولتی و دستیابی به نسبت‌های استاندارد کفایت سرمایه از طریق منابع صندوق توسعه ملی، تعیین تکلیف و خارج کردن مطالبات مشکوک‌الوصول از ترازنامه بانک‌ها، تسریع در ساماندهی پرداخت بدهی‌های دولتی به شبکه بانکی و استانداردسازی صورت‌های مالی بانک‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، از جمله راهکارهای مؤثر برای افزایش توان تسهیلات‌دهی و رفع تنگنای اعتباری بانک‌هاست.

پول و طرح تک‌نرخ را کنار گذاشتیم

قائم مقام بانک مرکزی همچنین از کنار گذاشتن طرح تک‌نرخی کردن ارز که بارها توسط خود ایشان و رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده بود خبرداد و گفت: اختصاص بخشی از درآمد تسعیر برای هزینه اجرای یکسان‌سازی نرخ ارز در نظر گرفته شده بود اما با توجه به اجرا نشدن یکسان‌سازی در سال جاری امسال درآمد این بخش به اولویت مهم‌تری اختصاص می‌یابد. وی با اشاره به اینکه دستورالعمل صرافی مناسب نیست، گفت: ساماندهی در جریان است و آیین‌نامه نیز در شرف بازنگری و بررسی است که امیدواریم تا پایان سال نیز نهایی شود، این آیین‌نامه در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار دارد تا تصویب شود. قائم مقام بانک مرکزی افزود: تحولاتی در عرصه اقتصادی صورت گرفته و تنها یک دلیل آن، وضعیت بعد از اجرای برجام است که ورود و فعال‌تر شدن صرافی‌ها یک دلیل عمده‌اش به خاطر محدودیت‌های نقل و انتقالات وجوه است.
کمیجانی با بیان اینکه سیستم بانکی وظیفه اصلی خود را در نقل و انتقال وجوه برای رفع نیازهای تولید و تجاری انجام می‌دهد، تصریح کرد: صرافی‌ها هم نیازهای کوتاه‌مدت و آنی را پوشش خواهد داد.

توصیه سیف به سپرده‌گذاران کاسپین: صبور باشید

رئیس کل بانک مرکزی نیز در حاشیه این همایش به سپرده‌گذاران مؤسسه اعتباری کاسپین توصیه کرد، صبور باشند و گفت: از هفته آینده بخشودگی جرایم وام‌های زیر 100 میلیون تومان در نظام بانکی اجرا می‌شود. ولی‌الله سیف گفت: مدلی که بانک مرکزی پیشنهاد کرده بود، این است که تک‌تک تعاونی‌های ادغامی دارایی‌ها و بدهی‌های خود را به هیئت مدیره کاسپین اعلام کنند، بعد از آن ایفای تعهدات در این مؤسسه آغاز شود. رئیس کل بانک مرکزی در ادامه درباره ابلاغ و اجرای بخشودگی جرایم وام‌های زیر 100 میلیون تومان گفت: این طرح هفته قبل در دولت تصویب شد و هنوز به بانک‌ها ابلاغ نشده است، بانک مرکزی درحال تصویب آیین‌نامه مربوطه و ابلاغ به بانک‌هاست که ظرف هفته آینده احتمالاً ابلاغ می‌شود. وی درباره ساماندهی صرافی‌ها و کارگزاری‌ها هم گفت: این کار در شرف انجام است و ما به زودی آن بخش از امور صرافی‌ها که می‌تواند در نظام بانکی انجام شود را به بانک‌ها منتقل می‌کنیم.

3 شوک تکراری

مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور نیز در این همایش به تشریح مجدد جزئیات سه شوک اقتصاد ایران طی سال‌های گذشته و سناریوهای رشد اقتصادی سال‌های آینده اشاره کرد که طبق معمول در آن روند اقتصاد را به محض نمود آثار تصمیم دولت احمدی‌نژاد با دلارهای فراوان بد توصیف و سپس با آمدن دولت آقای روحانی نرخ رشد را خوب توصیف کرد.
وی همچنین سخنان تکراری خود را که در اتاق بازرگانی بیان کرده بود برای احتمال تکرار نشدن رشد سال 95 در سال 96 بیان کرد.
وی سه شوک اخیر اقتصاد را ناشی از درآمدهای نفتی عنوان کرد که دو شوک در دولت احمدنژاد ناشی از افزایش و کاهش شدید درآمدهای نفتی بود (یکی به دلیل افزایش قیمت نفت و دیگری تحریم) و شوک سوم را نیز افزایش 57 درصد درآمدهای نفتی در این دولت عنوان می‌کند و با زبان تحلیل بیان می‌کند: روند رشد بستگی به انتخاب مسیر ما دارد که راه احمدی‌نژاد را برویم یا راه سه سال گذشته را!