یک عضو هیات انتخاب جشنوارهی سینما حقیقت نوشت:«هیات انتخاب توجه ویژهای به فیلمهای مستقل داشت. تعریف از فیلم مستقل در اصل یافتن استقلال در نگاه فیلمساز بود. به این معنا که امکان آن وجود داشت فیلمی با حمایت مالی سازمان یا مرکزی ساخته شده باشند، اما کارگردان نگاه خود را به موضوع حاکم کرده است.»
به گزارش مرور نیوز، مهرداد زاهدیان عضو هیات انتخاب بخش مسابقه ملی مستندهای دهمین جشنواره سینماحقیقت، یادداشتی را پیرامون چگونگی انتخاب آثار و کیفیت فیلمهای این دوره از جشنواره به رشته تحریر درآورده است که در سایت این رویداد منتشر شده و در ادامه میآید: «کار گزینش مستندهای بلند جشنواره با تماشای 103 فیلم رسیده به این بخش آغاز شد، اما مرحلهای پیش از دیدن فیلمها برای هیات انتخاب وجود دارد و آن رسیدن به معیارهایی مشخص برای ارزیابی و سنجش فیلمهایی است که به دبیرخانه جشنواره تحویل داده شدهاند.
برای تعیین معیارها در زمینه انتخاب ۳۰ فیلم از بین فیلمهای رسیده به جشنواره، جلسات بحث و گفتوگویی با حضور گروه سه نفره هیات انتخاب برگزار شد. حاصل جلسات آگاهی از نظرات یکدیگر و دستیابی به نکاتی بود که چارچوبی اساسی برای شیوه برگزاری جشنواره و ملاحظات آن محسوب میشود. براساس جمعبندی صورتگرفته در این جلسات، قرار بر آن شد تا فیلمهایی که واجد ارزشهای سینمای مستند هستند، مورد توجه قرار بگیرند و اگر فیلمی کموبیش واجد این شرایط بود آن را در بخش مسایقه بگنجانیم. در اصل شیوه هیات انتخاب ایجابی است، به این معنا که ابتدا همه فیلمها مدنظر هستند، بعد که فیلمها بررسی میشوند هر کدام که دارای ارزشهای لازم باشند، انتخاب میشوند و این برخلاف شیوه داوری است که شیوهای سلبی است. در شیوه انتخاب همه فیلمها داخل هستند و آرامآرام کنار گذاشته میشوند تا در نهایت فیلمهای برگزیده مشخص میشوند. تعداد فیلمهای انتخابشده نیز به محدودیتهای زمانی جشنواره بستگی دارند و اگر باکس نمایش فیلمها جایی برای فیلمهای بیشتر داشت به سراغ فهرست رزرو رفته و آن فیلمها به مجموعه اضافه میشوند. به این ترتیب، فهرست ۲۷تایی فیلمها شکل گرفت و پس از بازنگری فیلمها، این فهرست به ۳۰ اثر افزایش یافت.
هیات انتخاب توجه ویژهای به فیلمهای مستقل داشت. تعریف از فیلم مستقل در اصل یافتن استقلال در نگاه فیلمساز بود. به این معنا که امکان آن وجود داشت فیلمی با حمایت مالی سازمان یا مرکزی ساخته شده باشند، اما کارگردان نگاه خود را به موضوع حاکم کرده است. به طور مثال در بین فیلمهایی که انتخاب کردهایم، فیلمی بود که نهادی از ساختش حمایت کرده بود، ولی در عمل فیلمی که ساخته شده بود در تصدیق نظرات آن نهاد حرکت نمیکرد، بلکه فیلمساز دنبال مساله خودش در فیلم بود.
اگر بخواهیم به لحاظ تکنیکی فیلمها را بررسی کنیم، ابتدا باید این را مدنظر قرار دهیم که معمولا در جشنوارهها چهار تا پنج فیلم خیلی خوب میتوان پیدا کرد. منظور از فیلم خیلی خوب را نیز چنین میتوان شرح داد: اول طرح و برنامه دقیقی برای فیلم وجود دارد، دوم تیم اجرایی را دقیق انتخاب کردهاند، سوم به لحظهها و صحنهها خوب فکر کرده و دقیق شدهاند. در میان آثاری که به جشنواره امسال رسیده بود، اگر آن چند فیلم شاخص را کنار بگذاریم، به یک گروه از فیلمها میرسیم که با یک طرح دقیق و برنامهریزی مشخص جلو نرفته بودند. طبیعتا این طرح و برنامه نه فقط در مورد ملاحظات ماهوی فیلم است، بلکه ملاحظات فنی و تکنیکال را هم شامل میشود. به نظر میرسد آن گروه از فیلمها در این ماجرا خیلی دقت و حساسیت برای ساختشان به خرج داده نشده بود.
نکته دیگر، تاثیر ساخت فیلمها با دوربین دیجیتال است. علم دیجیتال، شلختگی را به سینمای مستند تحمیل کرده است. به هر حال مواد خام اولیه خیلی گران نیست و فیلمساز میتواند هر قدر میخواهد تصویر بگیرد. این باعث میشود نوعی شلختگی در کارها به وجود آید. تاثیرات برخی شرایط اکران و نمایش فیلمهای مستند را هم میتوان در مستندهای بلند مشاهده کرد، به این ترتیب که بعد از آنکه اعلام شد فیلمهایی میتوانند در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کنند که مدت زمان آنها بالای ۶۰ دقیقه باشد، بسیاری از مستندسازان تلاش کردند به هر ترتیب که هست زمان فیلم خود را به بالای 60 دقیقه برسانند. دیگر عامل تاثیرگذار تشکیل گروه هنر و تجربه است. در این گروه هم زمان فیلمها برای نمایش باید بالای ۴۰دقیقه باشد. از اینرو فیلمسازان مستند ما علاقهمند شدهاند زمان فیلمهایشان را به بالای ۶۰ دقیقه برسانند. نتیجه چنین میشود که ما با فیلمهایی مواجه میشویم که ظرفیت فیلمهای ۴۰ دقیقهای یا میانمدت و حتی کوتاهمدت را داشتند، اما فیلمساز تلاش کرده زمان آن را گسترش بدهد تا بتواند فرصت نمایش فیلمش را در جشنواره فجر یا گروه هنر و تجربه پیدا کند. سوژههایی هم که در مستندهای امسال ساخته و پرداخته شده بودند، متنوعاند. پرتره فیلمهای مشاهدهگر اجتماعی از بحث اعتیاد تا کارتنخوابی، همگی موضوعاتی است که در فیلمهای امسال مورد توجه سازندگان بودند.»