سومین نشست کتابنوش با موضوع کتاب «رحمت واسعه» آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت برگزار شد.
به گزارش مرور نیوز، به نقل از روابط عمومی کانون اندیشه جوان، حجت‌الاسلام‌والسلمین علیرضا پناهیان، مدیر مدرسه علمیه دارالحکمه و دکتر محمدرضا سنگری، مدیر گروه ادبیات و اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، روز یکشنبه ۱۶ آبان مهمانان سومین نشست کتابنوش در مرکز تبادل کتاب بودند که با توجه به موضوع نشست که کتاب «رحمت واسعه» (شامل بیانات و خصایص رحمت واسعه خدا، حضرت سیدالشهدا علیه السلام، در اشارات فقیه عارف مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت) بود، به بیان خصوصیات آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت و کتاب یادشده پرداختند.
در ابتدای نشست محمدرضا سنگری، مولف بیش از ۲۰ کتاب درباره عاشورا، صحبت را آغاز کرد و با بیان اینکه امروزه آثار و تحقیق‌های زیادی برای شناخت واقعه کربلا منتشر شده است گفت: امروز برخی از کتاب‌ها محصول قلم است و قلم فرصت درنگ برای ما فراهم می‌کند، برخی کتاب‌ها نیز محصول گفتار است و کتاب «رحمت واسعه» نیز در این دسته قرار می‌گیرد و خوشبختانه طی دو سال اخیر از سوی مخاطبان مورد توجه قرار گرفته است.
نویسنده کتاب‌های «آینه‌داران آفتاب» و «عاشقانه عاشورایی‌ها» سپس به معرفی کتاب «رحمت واسعه» پرداخت و بیان کرد: اثر حاضر که مشتمل بر ۳۸۳ صفحه است به گفتارهای آیت‌الله بهجت در درس خارج از فقه طی دو دهه اخیر عمر ایشان می‌پردازد. البته در کتاب از فایل‌های صوتی و تصویری سخنرانی ایشان در مناسبت‌های مختلف نیز استفاده شده است.
او کتاب را به سه بخش اصلی تقسیم کرد و افزود: در بخش نخست که مشتمل بر ۱۳ صفحه است زندگی آیت‌الله بهجت بررسی شده است. در بخش دوم که به اشارات اختصاص دارد و بسیار خواندنی است گزینش و چینش گردآورندگان در اشارات قابل تقدیر است. در این بخش ۱۳ اشاره و نکته درباره اصحاب امام حسین (ع)، ۲۹ اشاره درباره تاریخ زندگانی سید الشهدا (ع) و نیز سایر اهل بیت (ع)، ۱۰ نکته درباره فضایل امام حسین (ع)، ۲۹ نکته درباره درس‌ها و عبرت‌های عاشورا، ۳۲ نکته درباره آداب زیارت امام حسین(ع)، ۱۱ نکته درباره مجلس عزای ایشان و ۲۵ نکته درباره بایسته‌های مجلس حسینی وجود دارد. در بخش سوم کتاب نیز که به پرسش‌های فقهی از آیت‌الله بهجت اختصاص دارد ۳۲ سوال به همراه پاسخ‌های آن‌ها بیان شده است.
سنگری گفت: گردآورندگان اثر حاضر کوشیده‌اند تا متونی را که آیت‌الله بهجت از آن‌ها استفاده کرده به زبانی شیوا ترجمه کنند. از سوی دیگر کتاب به منابع روایی و تاریخی مستند شده و اثر قابل عرضه‌ای برای مجالس عزاداری است.
این عاشوراپژوه برای توصیف عاشورا و کربلا از عبارت «آیت شگفت» استفاده و بیان کرد: ما چهار گونه نگاه به کربلا در طی تاریخ داشته‌ایم. یک عرصه نگاه سوگ و مرثیه است که همواره به آن توصیه شده و خود آیت‌الله بهجت نیز از برگزارکنندگان آن بود؛ اما همواره تاکید داشت که در روضه‌خوانی دقت صورت گیرد و به طور مثال مداحان را از صحبت درباره چشم و ابروی حضرت عباس(ع) انذار می‌کرد.
نویسنده کتاب «روایت عطش و آتش» با اشاره به اینکه آیت‌الله‌العظمی بهجت از ارادتمندان امام حسین(ع) بود و خود مجلس روضه برپا می‌کرد و جلو در می‌ایستاد، گفت: حتی گفته می‌شود استاد ایشان آیت‌الله کمپانی نیز در این مجالس برای عزاداران چای می‌ریخت. آیت‌الله بهجت درباره آداب زیارت نیز نکات فراوانی دارد که نشان‌دهنده جامعیت فضایل ایشان است.
او در ادامه بُعد عبرتی کربلا را دومین وجه نگاه به آن عنوان کرد و گفت: کاش نام این کتاب از فرازهای این اثر درباره عبرت‌هایی که می‌توانیم از عاشورا بگیریم، گرفته می‌شد تا نگاه‌مان را به کربلا سامان می‌داد. عنوانی که برای یک کتاب انتخاب می‌شود بسیار مهم است و مانند نام یک فرزند است چون کتاب هم یک فرزند معنوی به شمار می‌آید.
نویسنده کتاب «سیب و عطش» بعد حماسی کربلا را از دیگر ابعاد عاشورا دانست و گفت: این بعد برای امروز و فردای ما که دائم رویارویی حق و باطل و مبارزه را داریم لازم است و شهید مطهری تأکید بسیار روی این بعد داشت.
این استاد دانشگاه بعد عرفانی کربلا را چهارمین بعدی دانست که کتاب‌های مختلفی چون گنجینه اسرار عمان سامانی درباره آن نوشته شده است و افزود: خوشبختانه این نگاه عارفانه در این کتاب بسیار پررنگ است و به هر حال این کتاب راوی تمام نگاه‌هایی است که به کربلا شده است.
مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان تاکید کرد: امیدوارم کتاب صوتی این اثر همزمان با اربعین حسینی برای استفاده زائران فراهم شود.
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان با بیان اینکه همواره در سخنرانی‌هایش از سخنان آیت‌الله‌العظمی بهجت استفاده می‌کند، بیان کرد: از نظر اعتبار و استحکام سخن کمتر کسی مانند آیت‌الله بهجت در این مکتب یافت می‌شود.
او گفت: آیت‌الله بهجت نگاه بسیار هوشمندانه، ژرف و عمیقی به مسائل داشت و از بصیرت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در کنار شخصیت عرفانی و معنوی برخوردار بود و روشن‌اندیشانه مسائل را تحلیل می‌کرد.
نویسنده کتاب «انتظار عامیانه، انتظار عالمانه، انتظار عارفانه»، گفت: آیت‌الله بهجت در اوج عرفان و معنویت بود و بسیاری از معانی را شهود می‌کرد. شهود ایشان هم از نوعی نبود که نصیب یک انسان ساده‌دل و عوام شود که نتواند ملاک عمل باشد چون ایشان در هیچ زمانی عقل و استدلال را کنار نگذاشت.
او در ادامه بیان کرد: آیت‌الله بهجت در تاریخ تشیع یک عارف است و به عنوان یکی از باتقواترین علمای تاریخ اسلام به شمار می‌آید. ایشان از قدرت فقاهت برخوردار بود و همواره به مسائل سیاسی توجه ویژه‌ای داشت به گونه‌ای که می‌توانیم بگوییم از نظر بصیرت سیاسی با امام خمینی(ره) تفاوتی نداشتند.
نویسنده کتاب «نگاهی به رابطه عبد و مولا» گفت: اگر بخواهیم ابعاد عرفانی، قدرت فقاهت و استدلال عقلی ایشان را در نظر نگیریم باز هم به عنوان یک شخصیت بصیر در حوزه سیاست قابل اتکاست. آیت‌الله بهجت یک فرصت و وعده الهی برای ما در دوره آخرالزمان بود.
حجت‌الاسلام پناهیان با بیان این مطلب که این کتاب، بصیرت سیاسی آیت‌الله بهجت را در اوج خودش نشان داده است، یادآور شد: ممکن بود در کتاب کلمات و سخنانی از ایشان انتخاب شود که تنها درباره امام حسین(ع) باشد اما تحلیل‌های سیاسی ایشان هم در کتاب آمده که قابل تقدیر است.
او عنوان کتاب حاضر را با توجه به معانی عمیق بسیار در این اثر مناسب ندانست و گفت: در کتاب معانی و مسائل بسیار عمیقی وجود دارد که می‌شد در عنوان و پشت جلد کتاب از آن‌ها استفاده کرد. کلمات و جملات حکمت‌آمیز آیت‌الله بهجت می‌تواند خستگی روح انسان را برطرف کند.
نویسنده کتاب «رهایی از تکبر پنهان»، بر هوشمندی و هدایت سیاسی آیت‌الله بهجت تاکید کرد و گفت: او موعظه‌گر بزرگی بود و می‌توانست معایب ما را یادآور شود. در سیاست نیز آخرین نقطه را می‌دید و اگر می‌شد از وجود ایشان در حوزه سیاست هم بهره می‌بردیم فضای سیاسی بالنده‌تری داشتیم.
حجت‌الاسلام پناهیان با بیان اینکه آیت‌الله بهجت برداشت منفعلانه از واقعه عاشورا ندارد افزود: ایشان از شخصیت حضرت زینب(ص) تنها مظلومیت را نمی‌بیند و بر بعد انقلابی شخصیت ایشان تاکید می‌کند بنابراین برداشت ایشان از واقعه عاشورا یک برداشت انقلابی است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: از آیینه این کتاب می‌توان شخصیت آیت‌الله بهجت را دید و هنر او در پس این سخنان به نمایش گذاشته شده است و می‌توان مانند یک چشمه جوشان از این سخنان استفاده کرد. ما در تاریخ تشیع همواره از ساده‌اندیشی اهل علم رنج برده‌ایم اما آیت‌الله بهجت در عین معنویت، روشن‌اندیشانه برخورد می‌کردند.
مدیر مدرسه علمیه دارالحکمه در پایان با توجه به نظر سنگری، اظهار امیدواری کرد که این کتاب توسط رادیو اربعین برای زائران پیاده‌روی اربعین حسینی به صورت صوتی پخش شود.
