ایلام؛ از آلامتو تا جبال

به گزارش مرور نیوز، ایلام که در کتیبه‌های بابلی «آلام» یا «آلامتو» نیز آمده است به قولی معنی کوهستان یا کشور طلوع خورشید را می‌دهد، در دوران مادها، هخامنشی، سلوکی و اشکانی این سرزمین به جهت همسایگی با حوزه‌های همدان، کردستان، کرمانشاه، لرستان و از همه مهمتر قرارگرفتن در آغوش خوزستان دارای آثاری مربوط به این دوره بوده که متأسفانه پژوهش‌های چندانی در این زمینه صورت نگرفته است.

ایلام در دوران ساسانی به جهت نزدیکی به تیسفون، پایتخت ساسانیان و محل گذر به داخل کشور دارای بیشترین آثار مربوط به این دوره بوده است، در عهد ساسانیان سرزمین ایلام را ایالات‌های«مهرجانقذق» با مرکزیت سیمره و «ماسبذان» با مرکزیت سیروان تشکیل داده بود که پس از تصرف مسلمین، اعراب آن را سرزمین جبال یا کوهستان نامیدند.

ایالت جبال با مرکزیت سیمره جزء حیطه حکومتی بغداد و بصره بوده که تا نیمه اول قرن چهارم هجری به حیات خود ادامه داده که احتمالا پس از وقوع زلزله‌ای در سال 334 هجری قمری برای همیشه از بین رفت و تا دوران قاجاریه اطلاعی از آن در دست نیست که در این دوره با ورود «حسین قلی‌خان ابوقداره» به منطقه پشت‌کوه و پسرش به والی، بار دیگر این منطقه رونق گرفت.

شهرستان آبدانان در دامنه جنوبی کبیرکوه قرار دارد، این شهرستان دارای منابع فراوان از جمله نفت و گوگرد و زاخ است و به خاطر آب فراوان و وجود جنگل‌ها و مراتع، دارای سرزمین‌های مستعد کشاورزی است، همچنین دامداری در این منطقه دارای اهمیت خاصی است. تمدن باستان در این شهرستان به حدی است که آثار ارزنده تاریخی جای جای آن را فراگرفته است.

محوطه‌های تاریخی جوسیان و پنج‌برار از جمله شهرهای تاریخی آن است، این شهرستان دارای مکان‌های گردشگری متعددی است.مهمترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان آبدانان شامل آثار تاریخی پشت قلعه در آبدانان در سه کیلومتری شرق آبدانان، آثار تاریخی قلعه هزارانی در روستای هزارانی در 9 کیلومتری آبدانان، غار طبیعی مژاره در روستای سیاه گاو و منطقه مژاره و سراب باغ، دریاچه دوقلو سیاه گاو در فاصله 8 کیلومتری بخش سراب باغ و حاشیه روستای سیاه گاو، مناظر طبیعی سراب آبدانان، مناظر طبیعی کوه اناران و مناظر طبیعی کبیرکوه و زیارتگاه سید صلاح الدین محمد آبدانان با سبک معماری مربوط به قرن هشتم هجری.

دریاچه دوقلو سیاه گاو؛ اکواریومی پر از ماهی

دریاچه دوگانه سیاه گاو در فاصله هشت کیلومتری سراب باغ آبدانان واقع شده است، اطراف این دریاچه را دشت‌ها و کوه‌های نسبتا مرتفع فراگرفته است، جلوه‌های بهاری و پاییزی این دریاچه جذاب و دیدنی است، گلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن، گردشگاه جالب توجهی را به وجود آورده است.

دو دریاچه زیبا به وسیله کانالی طبیعی به عرض 1.5 متر و عمق یک متر و به طول هشت متر به هم مرتبط هستند. این دو دریاچه دارای آبی زلال بوده؛ به طوری که می‌توان تا عمق سه متری آن را که شبیه آکواریومی پر از ماهی است مشاهده کرد.

دریاچه دوقلو سیاه گاو

شهر دره‌شهر در دامنه کبیرکوه در کنار خرابه‌های شهر تاریخی سیمره و رودخانه خروشان سیمره قرار دارد. این شهرستان دارای استعداد کشاورزی وافری بوده و با توجه به آب فراوان و مراتع انبوه و جنگل‌ها از مهمترین مناطق کشاورزی ایلام به حساب می‌آید. مهمترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان دره‌شهر شامل آثار خرابه‌های شهر تاریخی سیمره و آثار بناهای حکومتی و مذهبی راسته بازارهای تاریخی، آسیاب آبی و قلعه شیخ ماخو در روستای شیخ مکان، تنگه زیبا و تاریخی - طبیعی بهرام چوبینه در مسیر دره‌شهر به پلدختر، قلعه میرغلام در روستای مهدی‌آباد در کیلومتر 5 غرب دره شهر، قلعه هاشمی در روستای جهانگیرآباد در جنوب شهر تاریخی سیمره، بنای چهارطاقی در جنوب شرقی شهر دره‌شهر در روستای سرخ‌آباد، آثار پل تاریخی گاومیشان مربوط به دوره ساسانیان بر روی رودخانه سیمره، آثار پل چم نمشت در دره شهر بر روی رودخانه سیمره، آبشار ماربره، دره ییلاقی کلم بدره، مناظر طبیعی کبیرکوه در کنار رودخانه سیمره، زیارتگاه جابر انصاری، زیارتگاه باباسیف الدین، زیارتگاه امامزاده صالح در ماژین، تنگه رازیانه و آثار تاریخی دربند و آثار تاریخی و طبیعی تنگه زرانگوش

تنگه بهرام چوبینه؛ سردار دوران ساسانی

حدود 12 کیلومتری شرق دره‌شهر در مسیر دره‌شهر به پلدختر و در میان تنگه‌ای عظیم و صخره‌ای منشعب از پادامنه ارتفاعات کبیرکوه قرار گرفته است، در داخل این تنگه مجموعه‌ای از اماکن مسکونی، بنای شاه نشین، حوضچه‌های سنگی آب و برج باروی جنوبی و شمالی تنگه وجود دارد که زیبایی این محیط طبیعی را دوچندان کرده است.

مجموعه مذکور به روایات مربوط به بهرام چوبینه از سرداران دوران ساسانی بوده است که این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است.

تنگه بهرام چوبینه از زیباترین مکان‌های توریستی موجود در استان است.

تنگه بهرام چوبینه

شهرستان مهران، قبلا منصورآباد نام داشت که در سال 1309 با تصویب فرهنگستان ایران به نام مهران نامگذاری شد که شامل دو بخش مرکزی و صالح‌آباد است.

مهمترین جاذبه‌های گردشگری مهران شامل: قلعه کنجان‌چم در 20 کیلومتری شهر مهران، غاز زینگان درهشت کیلومتری بخش صالح‌آباد، زیارتگاه امامزاده علی صالح (ع)، زیارتگاه امامزاده سیدحسن در سه کیلومتری شهر مهران و گورستان کان‌کنبد است.

غار زینگان؛ غار بهشت

غار شگفت‌انگیز زینگان در پنج کیلومتری جنوب شرقی شهر صالح‌آباد و در فاصله 45 کیلومتری شهر ایلام قرار دارد، این غار روباز که بیش از یک کیلومتر طول دارد دارای آب فراوان، دهلیزهای آب گیر، قندیل‌های متعدد و آبچک‌های طبیعی و بسیار جالب است، هوای داخل غار بسیار سرد و مطبوع است؛ در حالی که منطقه صالح‌آباد در تابستان حدود 40 درجه گرما دارد.

اختلاف هوای بیرون غار با درون آن تقریبا 50 درجه است و به همین دلیل آن را غار«بهشت» می‌نامند. سرخس‌ها، جلبک‌ها، گل‌ها و گیاهان خودروی داخل غار، رنگ سنگ‌ها، پیچ و خم داخل غار، لب‌های به هم دوخته قسمت‌هایی از سقف غار همه و همه حکایت از شگفتی‌های طبیعت دارد، این غار یکی از جاذبه‌های مهم توریستی شهرستان مهران است.