نمایندگان مجلس مصوب کردند هر گونه اقدام به فرسایش و یا تخریب عمدی و بدون مجوز منابع ژنتیکی مشمول مجازات خواهد بود.
به گزارش مرور نیوز، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی صبح امروز (چهارشنبه) پارلمان و در ادامه بررسی لایحه حفاظت و بهره‌برداری از منابع ژنتیکی کشور، مواد 5 تا 9 این لایحه را پس از رسیدگی به تصویب رساندند.
به موجب مصوبه مجلس در ماده 5 این لایحه، اشخاص حقیقی و حقوقی نمی‌توانند منابع ژنتیکی یا اجزای تشکیل‌دهنده آنها را به صورتی که در زیستگاه‌های طبیعی یافت و یا حفاظت می‌شوند و یا توسط کشاورزان و بهره‌برداران استفاده می‌شوند، تحت مالکیت فکری خود ثبت کنند.
در تبصره یک این ماده مقرر شد منابع ژنتیکی با مشخصات جدید، بر اساس فرآیندهای بهنژادی و دست‌ورزی ژنتیکی با رعایت مفاد این قانون و سایر قوانین مربوط به مالکیت فکری توسط نهادهای متولی موضوع ماده 3 این قانون قابل ثبت می‌باشد و این ثبت موجب مالکیت فکری است.
در تبصره 2 نیز مصوب شد که ثبت ارقام گیاهی جدید مطابق قانون، ثبت قانون ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر و نهال مصوب ۱۳۸۲.۴.۲۹ صورت می‌گیرد.
همچنین وکلای ملت در ماده 6 این لایحه مقرر کردند که دسترسی به منابع ژنتیکی و بهره‌برداری از آن تابع آئین‌نامه اجرایی شرایط دسترسی و نحوه بهربرداری ژنتیکی است که توسط وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با همکاری وزارت علوم و سازمان حفاظت محیط زیست و جهاد دانشگاهی ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ این قانون تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. آئین‌نامه اجرایی مذکور باید با رویکرد حفاظت از منابع ژنتیکی، تسهیل در امر پژوهش با اولویت پژوهشگران داخلی و رعایت حقوق ارفی جوامع محلی تنظیم شود.
در ماده 7 این لایحه مصوب شد که ایجاد هر گونه تعهد در خصوص منابع ژنتیکی و دانش سنتی مربوط به آن توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی در برابر اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی یا خارجی منوط به موافقت نهاد متولی مربوطه است.
در ماده 8 مقرر شد رفتارهای زیر جرم است و حسب مورد مرتکب با حکم مراجع قضایی ذیصلاح به مجازات زیر محکوم می‌شود:
الف - دسترسی و بهره‌برداری ژنتیکی بدون رعایت آئین‌نامه اجرایی موضوع ماده 6 این قانون و صادرات و خارج ساختن منابع ژنتیکی به منظور دسترسی و بهره‌بردای از منابع ژنتیکی بدون مجوز نهاد متولی مربوط به ترتیب مستوجب یک یا چند نوع از مجازات‌های تعزیری درجه 5 و 6 قانون مجازات اسلامی است.
ب - هر گونه اقدام به فرسایش و یا تخریب عمدی و بدون مجوز منابع ژنتیکی و یا زیستگاه‌های آنها مستوجب یک یا دو نوع از مجازات های درجه 4 تعزیری قانون مجازات اسلامی است و چنانچه اقدامات صورت گرفته به صورت گسترده موجب آسیب و یا از بین رفتن منابع ژنتیکی شود و امنیت ملی را در حوزه‌های اقتصادی، قضایی، زیست محیطی و دفاعی با مخاطره مواجه سازد مرتکب به حداکثر مجازات مقرر در این بند محکوم می‌شود. رهاسازی بدون مجوز نمونه‌های ژنتیکی بیگانه در صورتی که موجب فرسایش و یا تخریب منبع ژنتیکی و زیستگاه‌های آنها شود نیز مشمول حکم همین بند است.
به موجب مصوبه مجلس در تبصره این ماده، در همه موارد فوق مرتکب علاوه بر تحمل مجازات، مکلف به جبران خسارت وارده به منابع ژنتیکی به تشخیص کارشناسی رسمی دادگستری یا خبره به انتخاب دادگاه می‌باشد و دادگاه می‌تواند در صورت امکان اعاده به وضع سابق را به جای جبران خسارت مورد حکم قرار دهد.
در ماده 9 این لایحه مقرر شد، در ماده 10 قانون نظام جامع دامپروری کشور مصوب ۱۳۸۸.۵.۷ عبارت «و منابع و مواد ژنتیکی مربوط» و همچنین تبصره 2 آن حذف و عنوان تبصره 3 ماده مذکور به « تبصره 2 » اصلاح می‌شود.
