۲روایت از چشم‌انداز بازار کار تا۱۴۰۰/نقطه بحرانی بازار کار کجاست؟

به گزارش مرور نیوز، تحلیل روند سیاست‌های اشتغالزایی در یک دهه اخیر، هر چند از رشد نرخ اشتغال حکایت دارد؛ اما این میزان اشتغالزایی با توجه به افزایش «نرخ مشارکت» و از سوی دیگر افزایش «تعداد فارغ التحصیلان» همواره نتوانست به نیاز بازار کار پاسخ دهد؛ آن طور که نشانگر نرخ بیکاری، همچنان سودای صعود دارد.

با این حال، بررسی جمعیت بیکار و شاغل در چند سال گذشته نشان می‌دهد، در سال 92 جمعیت بیکار کشور حدود 2 میلیون و 488 هزار نفر و جمعیت شاغل کشور نیز 21 میلیون و 346 هزار نفر بود؛ اما در سال 93 حدود 25 هزار و 794 نفر به جمعیت بیکاران اضافه شد تا تعداد افراد بیکار در این سال به بیش از 2 میلیون و 514 هزار نفر برسد.

اما در سال 94 نیز با وجود اینکه برای حدود 668 هزار نفر اشتغال ایجاد شد، اما به جمعیت بیکار نیز حدود 215 هزار نفر افزوده شد.

وضعیت بازار کار در سال 95 همچنین نشان می‌دهد در این سال هم حدود 616 هزار شغل ایجاد شد؛ اما باز هم با افزاش جمعیت بیکار مواجه بودیم؛ به طوریکه در سال گذشته 474 هزار نفر به خیل بیکاران اضافه شدند تا جمعیت بیکار کشور از مرز 3 میلیون نفر عبور کند و به 3 میلیون و 203 هزار و 398 نفر برسد.

جدول جمعیت بیکار و شاغل در 4 سال گذشته

آمار و ارقام‌های بازار کار حکایت از آن دارد که به رغم افزایش نرخ رشد اشتغال، اما سالانه به جمعیت بیکار نیز افزوده شده است و این همان «نقطه بحرانی» خواهد بود که دولت دوازدهم با آن مواجه است.

بر اساس برآوردهای انجام شده، سالانه حدود 800 هزار نفر به متقاضیان شغل اضافه می‌شوند؛ با فرض این میزان ورودی به بازار کار، فارغ از نگاه بدبینانه ریزش نیروی کار، دو روایت در تا سال 1400 برای بازار کار قابل تصور است.

اگر روند فعلی ادامه یابد، سالانه بیش از 600 هزار شغل توسط دولت ایجاد می‌شود؛ در این شرایط حدود 200 هزار نفر همچنان در صف انتظار شغل خواهند بود که به جمعیت بیکاران اضافه می‌شوند. به عبارتی با روند فعلی، تا 5 سال آینده در مجموع حدود یک میلیون نفر به جمعیت بیکار کشور اضافه می‌شود و تعداد بیکاران به بیش از 4 میلیون نفر می‌رسد.

در مقابل، با توجه به اینکه اثر نرخ مثبت رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا، سال‌ها پس از تحقق نرخ رشد مثبت، در اشتغال نمایان شد، می‌توان امیدوار بود در ایران نیز به تدریج طی سال‌های آینده آثار نرخ مثبت رشد اقتصادی در رشد اشتغال نیز نمایان شود که البته بستگی اتخاذ سیاست‌های درست اقتصادی دولت منتخب دارد.

با فرض سرعت گرفتن رشد اشتغال، اگر دولت آینده بر اساس تکلیف قانونی برنامه ششم توسعه بتواند سالانه برای 970 هزار نفر شغل ایجاد کند، علاوه بر اینکه می‌تواند به نیاز اشتغال همان سال که سالانه حدود 800 هزار متقاضی برآورد می‌شود، پاسخ دهد، قادر خواهد بود سالانه برای 170 هزار نفر از جمعیت بیکار انباشت از سال‌های گذشته اشتغال ایجاد کند.

بنابراین، با فرض ایجاد سالانه 970 هزار شغل از سال ۹۶، می‌توان به این نتیجه دست یافت که تا سال 1400 علاوه بر اینکه به نیاز سالانه متقاضیان جدید شغل پاسخ داده شده است، تا 5 سال آینده نیز حدود 850 هزار نفر از جمعیت فعلی بیکاری نیز کاسته می‌شود، به طوریکه تا سال 1400 جمعیت بیکار کشور از حدود 3 میلیون و 203 هزار نفر فعلی به حدود 2 میلیون و 350 هزار نفر خواهد رسید. یعنی جمعیت بیکار کشور در سال 87 که حدود 2 میلیون و 392 هزار نفر بود.

در این شرایط و برای برون رفت از پدیده بحران بیکاری که حدود 75 درصد از متقاضیان شغل را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهد، دولت دوازدهم ناگزیر به اجرای طرح‌های «ضربتی» همراه با اشتغال پایدار خواهد بود.